نقطه مشترک مباحث معمول در رابطه با درگیری بین جراح ماهیان بدین صورت است :
با جراح ماهیان سر و کار داشته اید؟
چگونه می توان آن ها را در کنار یکدیگر نگهداری کرد؟
چرا گاهی اوقات این موجودات بسیار با خشونت رفتار کرده و نگهداری از آن ها دشوار است؟
برخی ممکن است با آنچه که می خواهم از آن برای شما صحبت کنم مخالف باشند. اما من هیچ گاه در یک زمان کمتر از ۳ تانک نداشته. حتی در برخی موارد تا ۷ تانک داشته ام. جهت سرگرمی، ۱۵ سال را با دو تانک که جهت نگهداری از ماهیان ارزشمندِ یک فروشگاه محلی فروش ماهی (LFS) راه اندازی شده بود، گذرانده ام. البته شما فروشگاه نسیم یاس رو دارید پس نگران نباشید 🙂
قبل از هر چیز هنگام خواندن این مقاله در نظر داشته باشید که “نویسنده این مطالب، همانطور که در تصاویر زیر مشاهده می کنید، از چندین جراح ماهی در آکواریوم شخصی خودش نگهداری می کند”
ریشه درگیری جراح ماهیان:
با نگاه از منظر جراح ماهیان، وجود ماهیان چرنده بیشتر برابر است با وجود منابع غذایی کمتر. این موجودات برای محافظت از جلبک‌های صخره محل قلمرو خود بسیار تلاش می‌کنند. چرا که اگر موجود دیگری وارد این قلمرو شده و آن منبع را به اتمام برساند دچار قحطی خواهند شد. این موضوع برای آنها به معنای واقعی کلمه مرگ یا زندگیست. فرشته ماهیان و سایر ماهیان چرنده گاها از این نزاع‌ها کناره گیری کرده. اما جراح ماهیان به‌طور خاص، اغلب در رقابت مستقیم برای یافتن غذا بوده و به شدت با یکدیگر درگیر می‌شوند. تنها ماهی چرنده‌ای که (در برخی مواقع) با یکدیگر مدارا می‌کنند روباه ماهیان هستند. زیرا روباه ماهیان سمی بوده و حتی با وجود این هنوز هم گاهی شاهد این هستم که جراح ماهیان تا سرحد مرگ به آنها استرس وارد می‌کنند.
در آکواریوم‌های خانگی، جراح ماهیان اغلب نسبت به گونه‌های هم نوع خود، خصوصا گونه‌های هم خانواده (به طور مثال جراح ماهیان Acanthurus ) بیشتر تهاجمی هستند. تا زمانی که آموزش ندیده اند، اغلب از قسمتی از یک صخره در برابر سایر ماهیان و همگونهها و به خصوص هم خانواده‌ها مراقبت می کنند. (از آنجایی که رژیم غذایی آن ها یکسان است، احتمال بیشتری دارد که آن ها برای دریافت غذا رقابت نمایند.)
احتمال اینکه جراح ماهیان در آکواریوم های خانگی بیشتر تهاجمی باشند بیشتر است چراکه آن ها در معرض استرس بوده و در فضای کوچکتری نیز قرار دارند. حتی فراهم کردن بهترین محیط زندگی برای این ماهیان نیز در مقایسه با محیط طبیعی زندگی شان در اقیانوس قابل مقایسه نیست. ماهیانی مثل جراحان خانواده Acanthurus (مانند جراح پادربلو، آشیل و … ) که چندین مایل در طول یک روز شنا می کنند، در محیط آکواریوم احساس کمبود فضا کرده و به استرس ناشی از این مورد با عکس العمل “خشونت” پاسخ می دهند.
تهاجم جراح ماهیان شبیه چیست؟
هدف جراح ماهیان خوردن جلبک و دفاع از منبع غذایی یاد شده می باشد. آنها به حداقل یک تیغ کوچک (شبیه تیغ جراحی) در نزدیکی پای دم جهت کشیدن آن به سایر ماهیان مجهز گشته اند. انتخاب نام جراح ماهی برای این موجودات نیز به همین دلیل می باشد. این تیغه می تواند باعث جراحات بسیاری گشته و پارگی های جدی از خود به جای بگذارد.
هنگام اضافه کردن یک جراح جدید به تانک مراقب درگیری باشید و بدانید که چه زمانی نقشه B (راه حلی جهت پیشگیری از درگیری و آسیب شدید ماهیان) را به کار گیرید. تعقیب و گریز و سایش های پیوسته (منظور از سایش شیوه دفاع جراح ماهیان است) نشانه خوبی نبوده و بعید است متوقف گردد. همانطور که بعدا خواهید خواند، برخی گونه ها، برای همیشه کینه ها را در خود نگه داشته و برخی دیگر با این مساله کنار خواهند آمد. این وظیفه شماست که بدانید چه زمانی بایستی در این موضو ع مداخله کنید. تعقیب های گاه و بیگاه، باله های زخمی، چرخاندن یکدیگر و یا حرکات سایشی به طور واضح نشانه ای از سلطه طلبی است که نسبت به اقدامات بعدی برای فرونشاندن غرور ماهی دیگر (ماهی مهاجم) بایستی مورد توجه قرار بگیرد، اما در یک تانک با وجود ماهیان چرنده مختلف امری معمول می باشد.
با تمام این ذهنیت ها، جراح ماهیان موجود در تانک شما قصد خوشامد گویی (به میمان تازه وارد) نخواهند داشت!!
درجه خشونت نسبت به جراح ماهیان جدید می تواند توسط چند مورد کاهش یابد:
تغذیه خوب
جراح های موجود در تانک را بسیار بسیار بسیار خوب تغذیه کنید!!! جلبلک کافی (در متن اصلی از جلبکی دریایی با نام Nori نام برده شده است) به میزانی که در انتهای روز به اتمام رسیده باشد اما در بییشتر طول روز در دسترس ماهیان قرار داشته باشد در اختیارشان قرار دهید. این کار باعث کمتر شدن احساس رقابت در بین آن ها خواهد شد. اما همچنان هیچ گونه تضمینی (برای جلوگیری از درگیری) وجود ندارد.
چینش مجدد صخره ها
این اقدام نیز می تواند موفقیت آمیز باشد. چراکه ماهی احساس کرده که دیگر موقتا در قلمرو خود نیست و احتمالا برای خشونت (جهت دفاع از قلمرو خود) دچار تردید خواهد شد.
اضافه کردن جراحان مختلف به آکواریوم در یک زمان
جراح ماهیان می توانند پرخاشگری های جدی داشته باشند. اما اضافه نمودن یک جراح در مقابل ۳ جراح موجود در تانک ریسک وحشتناکی است!! این کار ممکن است جواب دهد اما ماهی جدید بسیار در معرض استرس و حمله های متولی قرار خواهد گرفت. حتی اگر یک جراح از اعضای تانک، جراح جدید را مورد حمله قرار دهد، باز هم این نبرد یک نبرد عادلانه نیست!
یک ماهی چاق و چله و احتمالا گونه ای خشن تر، ماهی را که از جهنم (مکانی با شرایط نامساعد پس از صید ماهی) به دست شما رسیده و سیستم ایمنی ضعیفی داشته و احتمالا به دلیل تغذیه ناکافی لاغر تر بوده و به شدت دارای استرس است را مورد هدف قرار می دهد. جراحان بیشتر، پریشانی ماهی تازه وارد و خشونت بین ماهیان را بسیار افزایش خواهد داد، مشروط بر این که شما جراح تازه واردی در آکواریوم خود نداشته باشید (همگی از قبل داخل تانک بوده باشند). جراح پادربلو در ایجاد کینه و نفرت بدنام است (واقعا!! 🙂 ) و ماهی تازه وارد را به گور خواهد برد (منظور شدت خشونت این ماهی زیباست!! ).
سایر گونه های خشن اغلب طی هفته ها از میزان خشونتشان کاسته خواهد شد. در صورتی که از خشونت ماهی کاسته شود. سایر موارد نیز در طی مدت زمان طولانی بایستی بهبود یابد، همه این ها با فرض این است که ماهی به هیچ گونه انگلی مبتلا نگردد.
استفاده از باکس های قرنطینه
این جعبه از ماهی تازه وارد در برابر حمله ماهیان دیگر حفاظت کرده و به آنها اجازه تماشای (و شناختن) ماهی جدید را خواهد داد. همچنین این باکس قرنطینه به ماهی جدید اجازه خو گرفتن بهتر با محیط تانک را خواهد داد که با وجود آن از خود بهتر دفاع کرده و محیط اطراف خود را بهتر خواهد شناخت.
قرار دادن آیینه هایی در گوشه های تانک
برای یک جراح به شدت پرخاشگر، در برخی مواقع استفاده از آینه در گوشه های تانک باعث خشونت و حمله ماهی به خودش به جای اذیت کردن ماهی جدید خواهد شد. “بنده به شخصه همچین کاری را انجام نداده ام. اما از موفقیت های معدودی در رابطه با این روش شنیده ام.”
خارج کردن ماهی خشن و معرفی مجدد آن به تانک پس از مدتی دوری از تانک
این روش می تواند جواب دهد! چراکه نظام موجود در تانک تغییر می کند و ماهی با این تغییر گیج شده و بایستی نظام جدیدِ موجود را برای خود حل نماید و نسبت به آزار و اذیت عضو جدید کمتر توجه خواهد کرد. پس از معرفی مجدد بعد از چند روز یا چند ماه، احتمالا، ماهی جدید (منظور همین ماهی جداشده از تانک می باشد) رییس تانک نبوده و در نتیجه قلمروطلب نخواهد بود. (از آنجایی که دیگر تانک قلمرو او نمی باشد).
استفاده ترکیبی از این ایده ها
استفاده ترکیبی از این ایده ها با اختلاط استراتژی ها جهت جلوگیری از چالش های پیش رو (در نگهداری چندین جراح ماهی در کنار هم)، ممکن است ارزش امتحان کردن داشته باشند.
اضافه کردن چندین جراح ماهی از یک گونه
اگر شما قصد اضافه کردن جراح ماهیانی از یک گونه را دارید، قطعا بیشتر از یکی از آنها را اضافه نمایید. من مکررا قوانین موجود در رابطه با جراح ماهیان را شکسته ام. در یکی از تانک هایم از جراح پادر بلو و آشیل در کنار یکدیگر و در دیگری از پادربلو، آشیل و جراح گلدریم (نوار طلایی) در کنار یکدیگر نگهداری می کردم. من حتی یک جفت جراح آشیل در کنار یکدیگر نگهداری کرده ام (از انجام این مورد در خانه پرهیز کنید!!). آنها در کنار یکدیگر بسیار عالی هستند!!.
این کار آسانی نبود و در بیشتر مواقع، برخی از ماهیان بایستی به خارج از تانک منتقل شده و سپس به صورت همزمان به تانک اضافه می شدند. من همیشه جراح دم زرد، یلو و بادبانی را سه تایی می گرفتم و بعدا مجددا آن ها را در یک زمان به تانک اضافه می کردم. آن ها همواره در کنار یکدیگر خوب بودند. من این کارها را در مدت بیشتر از ۱۲ سال با بیشتر از ۳ گروه در تانک های مختلف و در موقعیت های مختلف انجام داده ام. اضافه کردن یک جراح زرد (یلو تانگ) در تانکی که جراح دم زرد از قبل وجود دارد، احتمالا در انتها منجر به مرگ جراح زرد شده و اضافه کردن یک آشیل در تانکی با وجود پادربلو اغلب منجر به از بین رفتن آشیل می شود.
اضافه کردن جراح هایی با سایز بزرگتر یا کوچکتر
قوانین مختلفی در رابطه با این تئوری وجود دارد، ممکن است هر دو حالت جواب دهد! جراحانی با سایز بزرگتر و از گونه هایی با پرخاشگری کمتر به تانک خود با جراحی با پرخاشگری بیشتر اضافه کنید تا آن را بترسانید (منظور اضافه کردن جراحی آرام تر و با سایز بزرگتر به تانکی با جراحی پرخاشگر است). با این حال برخی از آن ها ممکن است از این قضیه دچار ترس نشوند…..!! خصوصا پادربلو.
اضافه کردن جراحانی با سایز کوچکتر ممکن است حساس باشد، چراکه جراح موجود در تانک ممکن است آنها را کمتر از یک تهدید برای قلمرو خود ببیند (اما هنوز تهدیدی برای منابع غذایی اش به شمار می آیند…(که ممکن است باعث درگیری شود)). بسیاری از مردم در این رابطه عقاید متفاوتی دارند، اما تنها قاعده ثابتی که من در این رابطه دنبال می کنم این است که “جراحانی با سایز یکسان را به تانک اضافه نکنید! مگر اینکه آن ها در یک گروه (به صورت همزمان) اضافه شوند”.
“به دو جراح آشیل، پادربلو و گلدریم موجود در کنار هم در این دو تصویر توجه فرمایید”
نتیجه گیری
درک کنید که هیچ کدام از این موارد احمقانه نیستند. جراح پادربلو در کینه توزی ماهی بدنامی است! در بیشتر مواقع، در صورتی که آنها با گونه ای دشمنی خانوادگی داشته باشند، جدا کردن آن ها جهت جلوگیری از نابودی ماهی (و نه همیشه یک جراح…) بی فایده خواهد بود.
جراح ماهیان دم قیچی (sohal tang) تقریبا به اندازه‌ای که مردم تصور می‌کنند پرخاشگر نیستند!! (چه جالب!) من فرض میکنم که تعداد اندکی از مردم دم قیچی‌های مخوفی داشته و خاطرات آن ها توسط دیگر اعضا تکرار و با دیگران به اشتراک گذاشته میشود. ولی من در فروشگاه نسیم یاس و آکواریوم دکور سابقش همزمان جراح دلقک و دم قیچی و پادر براون رو دیده بودم . به همین ترتیب، این موجودات نسبت به آنچه که استحقاق آن را دارند، به دلیل داستان های تکراری که توسط برخی از ریفرها گفته شده است، بدتر نشان داده می شوند. صادقانه عرض کنم، من دم قیچی را جزء ۵ رتبه اول دسته پرخاشگر ترین جراحها، هم نمیدانم. (اگرچه در لیست من وجود دارد.) زیرا من از همه گونه های جراح ماهیان نگهداری نکرده ام و طبق استثناها و چیزهایی که دیده ام عرض کردم از جمله همان دکور فروشگاه نسیم یاس
لیست رتبه بندی جراح ماهیان به لحاظ پرخاشگری به این صورت است:
(در نظر داشته باشید که بنده تنها جراح ماهیانی را که تجربه نگهداری از آنها را داشته ام رتبه بندی کرده ام). این لیست تنها نظر من پس از نگهداری از چندین گونه طی سال های مختلف در تانک های مختلف میباشد.
- جراح پادربلو
- جراح پادربراون
- جراح دم زرد
- جراح دم قیچی (خشونت این گونه به طور فزاینده ای با افزایش سایز افزایش می یابد)
- جراح دلقک (خشونت این گونه به طور فزاینده ای با افزایش سایز افزایش می یابد)
- جراح آشیل (برخی از موارد این گونه آرام و بی آزار هستند. اما همواره در نزاع با جراح پادربلو خواهند بود.)
- جراح ماهی زرد (یلوتانگ)
- جراح نوار طلایی (گلدریم)/ گونه سفید
- جراح اسکوپاس
- جراح الماس (جم تانگ)
- جراح کولی چشم زرد (خشونت این گونه به طور فزاینده ای با افزایش سایز افزایش می یابد)
- جراح بادبانی
- جراح آتلانتیک بلو
- جراح دیسجاردینی
- جراح ماهی آبی (بلو تانگ)
- جراح تومینی
- جراح شورون
- جراح اورنج شولدر
- جراح زندانی
- جراح ناسو الگانس
- جراح ناسو
تفاوت های بسیاری بین گونه های مختلف وجود دارد. این مطالب حاصل تجربه و مشاهدات من طی سالها با سایر همکاران و دوستانی که با آنها ارتباط داشته ام یا در تانک هایشان مکررا مشاهده کرده ام، می باشد.
امیدوارم که این مطلب راهشگا باشد.
برگرفته از مقالات سایت R2R
تدوین و ترجمه : علی نجفی
لطفا به حق کپی رایت نسیم یاس و مترجمین و مؤلفین آن احترام بگذارید
بسیار عالی و جامع
متاسفانه با افزایش قیمت ها دیگر شاهد درگیری جراح ماهی ها نخواهیم بود چون قدرت خرید کاهش یافته