فرادی که از آکواریم برای پرورش آبزیان استفاده می کنند، باید از آکواریوم مورد نظرشان در شرایط خاصی نگهداری کنند. عوامل مهم بسیاری وجود دارد که در پرورش و نگهداری آبزیان در آکواریوم باید به آن ها توجه کنید. یکی از مهم ترین آن ها میزان عناصر موجود در آب است. نیترات از جمله عناصر موجود در آب است که میزان آن باید مرتبا کنترل شود. افزایش سطح نیترات یکی از معضلات مهم آکواریم آب شور است. بنابراین ما تصمیم گرفتیم مقاله ای را به موضوع راه کارهای کاهش نیترات آکواریوم در آب شور اختصاص دهیم. در این مقاله نسیم یاس شما را با جدیدترین راه کارهای کاهش نیترات آکواریوم آب شور آشنا خواهیم کرد.

سطح قابل قبول نیترات در آکواریوم آب شور

نیترات حاصل از یونیزاسیون نیتروژن موجود در آب است. به عبارتی با شکستن مولکول های آمونیاک به نیتریت، نیترات تشکیل می شود. نیترات در آب های شیرین، حتی در سطوح نسبتاً بالا، غیر سمی است. اما در آکواریوم های آب شور، می تواند برای بی مهرگان دریایی مشکل ساز باشد. طبق تحقیقات انجام شده، میانگین نیترات مورد نیاز آکواریوم آب شور، در بازه ۱۰ تا ۴۰ ppm است. (ppm، یکای سنجش غلظت موادی از جمله مایعات است.)

البته اکثر آکواریوم داران حرفه ای معتقدند که غلظت نیترات نباید از ۲۰ ppm تجاوز کند، اما ایمن تر است در ۱۰ ppm نگهداری شود. البته میزان نیترات آکواریوم آب شور به عوامل بسیاری بستگی دارد. مهم ترین آن ها عبارتند از: کیفیت آب مصرفی، تعداد و نوع ماهی و گیاهان آکواریوم و…

چگونه می توان سطح نیترات آکواریوم در آب شور را کنترل کرد؟

برای اینکه سطح نیترات موجود در آکواریوم را کنترل نمایید باید به طور منظم میزان آن را اندازه گیری کنید. روش های متعددی برای این کار وجود دارند. وقتی صحبت تست آب آکواریوم می‌شود اغلب فکر می‌کنند کار پیچیده‌ای است، در حالی انجام این کار با روش‌ها و ابزار مختلف، بسیار ساده و راحت است.

یکی از این روش های بسیار آسان تست آب آکواریوم، استفاده از کیت تست می‌ باشد. کیت تست آب آکواریوم می تواند اندازه pH، غلظت قلیایی، درصد آمونیاک، نیترات و… آب را اندازه گیری کند. برای اندازه گیری میزان نتیرات آکواریوم در آب شور باید از آب آکواریوم نمونه بردارید و آن را با محلول تست ترکیب کنید. در نهایت رنگ محلول به دست آمده را با نمودار رنگی مقایسه کنید و میزان نیترات موجود در آب را تشخیص دهید.

مضرات وجود نیترات بیش از حد در آکواریوم آب شور

نیترات ماده سمی و شیمیایی است وجود آن برای رشد و پرورش موجودان درون آکواریوم لازم است. به همین دلیل باید میزان آن در آب به طور دقیق بررسی شود تا از تجمع نیترات در آکواریوم (که به عنوان سندرم مخزن کهنه نیز شناخته می شود)، جلوگیری شود.

کنترل میزان نیترات آکواریوم آب شور، نیاز به دقت بالایی دارد. چرا که وجود بیش از حد نیترات در آکواریوم آب شور باعث مرگ موجودات و گیاهان موجود در آکواریم آب شور می شود. همچنین نوزاد ماهی ها و خود ماهی ها در زمان تخم گذاری نسبت به مقدار نیترات موجود در آب بسیار حساس هستند. ازطرفی نیترات باعث رشد انواع جلبک در آکواریوم می‌ شود که حکم علف هرز را دارد.

به طور کلی می توانیم بگوییم افزایش نیترات آکواریوم آب شور باعث می شود:

• ماهی ها کم اشتها شوند و به مرور زمان نسبت به غذا واکنشی نشان ندهند. در نهایت لاغر شوند.
• سطح اکسیژن در آب کاهش پیدا کند و در نتیجه تنفس ماهی ها بیش از حد و سریع شود.
• ماهی ها به سطح آب بیایند و در سطح آن به تنفس و شنا بپردازیند.
• و…

در نهایت هم اگر به موقع فکری برای کاهش نیترات آکواریوم در آب شور نکنید، این موضوع منجر به مرگ ماهی‌ها خواهدشد.

راه کارهای کاهش نیترات موجود در آکواریوم آب شور

اگر میزان نیترات موجود در آکواریوم آب شور از ۴۰ ppm بیشتر شود، باید نسبت به کاهش سطح نیترات آکواریم در آب شور اقدام فرمایید. روش های متعددی برای کاهش نیترات آکواریوم آب شور وجود دارد. ما در ادامه شما را با انواع راه کارهای کاهش میزان نیترات آکواریوم در آب شور، آشنا خواهیم کرد.

استفاده از آکواریوم بزرگ تر یا پرورش تعداد ماهی کمتر

یکی از عواملی که باعث می شود نیترات آب آکواریوم افزایش پیدا کند، فضولات ماهی ها است. به همین دلیل توصیه می شود همیشه با توجه به ابعاد آکواریوم خود تعداد ماهی های پرورشی در آن آکواریوم را انتخاب نمایید.

اگر تعداد بالایی ماهی را در آکواریوم کوچکی پرورش می‌دهید اولین توصیه به شما این است که تعداد ماهی‌هایتان را کم کنید یا از آکواریوم‌های بزرگ‌تری استفاده فرمایید.

کم کردن میزان نیترات موجود در آکواریوم آب شور با استفاده از فیلتر رزین

رزین یک پلیمر است که با تبادل یونی نیترات موجود در آب را جذب می‌ کند. با استفاده از فیلترهای مختلف رزینی، می توانید انواع مواد شیمیایی را به میزان مختلفی از آب حذف کند. استفاده از فیلترهای رزینی، یکی از رایج ترین راه های کاهش نتیرات در آکواریوم آب شور است ولی باید بدانید رزین نه تنها نیترات بلکه تمام مواد شیمیایی را جذب می‌ کند. این موضوع باعث اشباع شدن آب آکواریوم می‌ شود و در این حالت باید آب را احیا یا تعویض کنید. بنابراین در فیلترهای رزینی باید به میزان اشباع شدن آب، مقدار و ترکیبات همراه رزین دقت کنید.

بسیاری از افراد برای جلوگیری از حذف تمام مواد شیمیایی آب توسط فیلترهای رزینی، از ترکیبات مختلف مانند کربن، سرامیک و… استفاده می‌ کنند.

کاهش نیترات در آکواریوم آب شور به کمک دستگاه تصفیه

یکی از روش های به صرفه و اقتصادی کاهش نیترات آکواریوم در آب شور، استفاده از دستگاه های تصفیه موجود در بازار است. دستگاه تصفیه از یک یا چند فیلتر تشکیل شده و می‌ تواند مواد شیمیایی و سمی از جمله نیترات را از آب آکواریوم حذف کند. نوع دستگاه تصفیه ای که برای کاهش نیترات آکواریوم از آن استفاده نمایید را باید با توجه به ابعاد آکواریوم، انواع ماهی و گیاهان موجود در آن و… انتخاب کنید.

کم کردن و کنترل میزان نیترات موجود در آکواریوم آب شور با استفاده از افزودنی ها

افزودنی‌ها که به عنوان پاک کننده‌های نیترات نیز شناخته می‌شوند، فیلترهایی هستند که موجب کاهش نیترات آکواریوم به روش شیمیایی یا بیولوژیکی می‌شوند. افزودنی های بسیاری برای کاهش نیترات آب آکواریوم وجود دارد. انواع قرص، پودر، مایع و… از جمله پاک‌کننده‌های نیترات هستند که در محفظه فیلتر قرار می‌گیرند و برای ماهی‌ها یا گیاهان آکواریوم شما خطرناک نیستند. برخی از افزودنی ها، موارد دیگری را جدا از نیترات کنترل و حذف می‌ کنند.

برای استفاده از افزودنی ها باید روش استفاده از هر کدام را بدانید و به مقدار متناسب استفاده کنید. دُز بالای مواد افزودنی برای کاهش نیترات آکواریوم، آب را برای پرورش ماهی ها نامناسب می‌ کند.

کاهش و کنترل سطح نیترات موجود در آب شور با استفاده از گیاهان آبزی

گیاهان آبزی مختلفی هستند که نیترات موجود در آب را جذب و از آن تغذیه می‌ کنند. برای کاهش سطح نیترات در آب آکواریوم می توانید از گیاهان آبزی مختلفی استفاده نمایید.

توجه داشته باشید که اگر سطح نیترات از حدی بیشتر باشد گیاهان آبزی مورد استفاده دیگر قادر به جذب آن نخواهند بود. در نتیجه استفاده از گیاهان آبزی به تنهایی برای تصفیه آب آکواریوم کافی نیست، تنها باعث می‌شود دیرتر اقدام به احیای آب کنید.

تعویض یا رقیق کردن آب (یکی از بدترین راه کارها)

تعویض یا رقیق کردن آب آکواریوم یکی از بدترین راه کارهای کاهش نیترات آکواریوم آب شور است. چرا که این روش آب زیادی را هدر می کند، هزینه بالایی دارد، همچنین ممکن است باعث مرگ ماهی شود. بنابراین توصیه می‌شود که این راه کار آخرین کاری باشد که برای کاهش نیترات آکواریوم در آب شور، انتخاب می‌کنید.

البته نا گفته نماند که به طور کلی شما باید آب آکواریوم را تعویض نمایید. اما در صورتی که از روش های بالا استفاده نمایید تا چندین ماه نیازی نیست این کار را انجام دهید.

حذف یا کاهش نیترات به روش تعویض یا رقیق کردن آب به این صورت است:

در این روش مقدار مشخصی از آب آکواریوم خالی می شود و آب جدیدی به آکواریوم اضافه می گردد. با جایگزینی درصد خاصی از حجم آب آکواریوم می‌ توانید مقدار مشخصی از نیترات را کاهش دهید. برای مثال اگر ۲۰% حجم تانک را تخلیه و آب استاندارد (غلظت نیترات ۱۰ ppm) پر کنید، میزان نیترات از ۴۰ ppm به ۳۴ ppm می‌ رسد. جدول زیر به شما نشان می‌دهد که هر میزان تخلیه آب و جایگزین آن با آب استاندارد، چقدر از نیترات آکواریوم آب شور را کاهش می‌دهد.

در مقایسه با سایر راه های کاهش نیترات آکواریوم آب شور می توان گفت این راه آب زیادی مصرف می کند و در مقابل سطح نیترات آکواریوم را به اندازه نا چیزی کاهش می دهد. در نتیجه این روش تاثیر بسیار کمی دارد.

کم کردن نیترات با استفاده از روش های بیولوژیکی (جدیدترین راه کاهش نیترات)

در حال حاضر، یکی از جدیدترین راه کارهای کاهش نیترات آکواریوم در آب شور، روش‌های بیولوژیکی هستند. از روش‌های بیولوژیکی می‌توان برای کاهش و کنترل سطح نیترات آکواریوم استفاده کرد. در این روش از انواع مختلف میکروب‌ها برای این کار استفاده می‌شود.

در واقع طی این روش میکرو اُرگانیسم‌‌های متنوعی به آکواریوم اضافه می‌شود که از نیترات برای زیستن استفاده می‌ کنند یا آن را به ماده دیگری تبدیل می‌ کنند. میکرو ارگانیسم ها به انواع هوازی و بی‌ هوازی تقسیم می‌ شوند. از جمله باکتری های معروفی که برای کاهش نیترات آکواریوم مورد استفاده قرار می گیرند، می توان به باکتری هتروتروف و باکتری‌های غیر گوگردی بنفش اشاره کرد.

باکتری هتروتروف، یک نوع میکرو ارگانیسم هوازی است که به سرعت نیترات را جذب می کند. اما این باکتری از منبع کربنی مانند اتانول تعذیه می کند. در نتیجه برای اینکه این باکتری بتواند سطح نیترات آب آکواریوم را کاهش دهد، باید به آب اتانول اضافه شود. اتانول باعث آلوده شدن آب آکواریوم می گردد، در نتیجه کاهش نیترات آکواریوم در آب شور با استفاده از باکری هتروتروف باید زیر نظر افراد متخصص انجام شود.

باکتری های غیر گوگردی بنفش از جمله میکرو ارگانیسم های بی هوازی هستند. این باکتری‌ها طی مدت زمان بیشتری سطح نیترات آکواریوم آب شور را کاهش می‌دهند و نیازی به منبع کربنی ندارد، چرا که از مواد آلی موجود در عمق رسوبات زیرین آکواریوم تغذیه می کنند.

به طور کلی می توان گفت جامعه میکروبی آکواریوم باید تا حد ممکن پویا و متنوع پرورش داده شود. برای داشتن چنین شرایطی در آکواریوم می‌‌توانید از بستر ماسه‌‌ای عمیق، داروهای تلقیح کننده باکتری و افزودن منظم غذاهای باکتریایی استفاده نمایید و این‌ها را به صورت تهاجمی مدیریت نمایید تا موجودات و گیاهان آکواریومی را در یک محیط نسبتاً عاری از جلبک، زندگی کنند.

نکات مهم درباره نیترات و آکواریوم که باید به آن توجه کنید

• با افزایش سطح نیترات در آکواریوم، رشد جلبک های خودرو شیوع می‌ یابند و آب آکواریوم سبز می‌ شود. این اتفاق سلامت موجودات آکواریومی را به خطر می اندازد.
• نیترات موجود در آکواریوم نباید از مقداری کمتر باشد زیرا موجودات و گیاهان برای زندگی به آن نیاز دارند.
• مواد غذایی ماهی ها باعث افزایش نیترات موجود در آب می‌ شود. در نتیجه از دادن غذای بیش از حد خودداری کنید.
• با استفاده از گیاهان، سنگ‌ها و انواع شن‌ها می‌‌توانید تعویض و احیای آب آکواریوم را به تاخیر بیاندازید.
• با رعایت یک دوره تعویض منظم آب با استفاده از آب تصفیه شده، افزودن فیلترهای شیمیایی، نصب محل نگهداری رشد میکروب‌های مفید هرگز نیازی به جمع آوری نیترات مازاد ندارید.

توصیه فروشگاه آکواریوم نسیم یاس به شما

بیشتر روش های کاهش نیترات آکواریوم که در این مقاله به آن ها اشاره شده، به تنهایی بازدهی خوبی ندارند. بنابراین به شما توصیه می‌کنیم برای کنترل و کاهش نیترات در آکواریوم آب شور، چندین روش را با یکدیگر به کار بگیرید. یکی از بهترین کارهایی که با استفاده از آن می‌توانید سطح نیترات آکواریوم را کنترل نمایید، ترکیب روش‌های مکانیکی و روش‌های بیولوژیکی است. چرا که ترکیب این دو روش هم در هزینه و وقت شما صرفه جویی می کند، هم در دراز مدت باعث افزایش کیفیت آب آکواریوم می شود.

مثال:می‌توانید با استفاده از تغییر حجم مخزن، استفاده از موج ساز در آکواریوم یا تغییر موقعیت سرهای دمنده اکسیژن جریان‌های تصادفی در آکواریوم بسازید. همچنین در کنار این کارها، جامعه میکروبی پویا و متنوعی نیز در آکواریوم ایجاد کنید. در نهایت با بررسی و کنترل مداوم سطح نیترات، سلامت موجودات پرورشی خود را حفظ کنید. با انجام این کار علاوه بر حفظ سلامت موجودات آکواریومی، در هزینه های نگهداری آکواریوم نیز صرفه جویی می کنید.

در پایان لازم به ذکر است که راه‌کارهایی که در این مقاله مطالعه کردید هم رای آکواریوم‌های تزئینی خانگی و هم برای مراکز پرورش صنعتی بزرگ قابل استفاده‌اند. امیدواریم با مطالعه این مقاله موفق به کنترل و کاهش سطح نیترات موجود در تانک خود شوید.