تغییر از آکوایوم آب شیرین به آب شور

قسمت اول

طی دهه اولی که از آکواریوم نگهداری می‌کردم، تنها تانک‌های آب شیرین داشتم. همواره تانک‌های آب شور برای من اغوا کننده و دلفریب بودند، اما آنها را فراتر از توانایی‌های خود می‌دیدم. علاوه‌بر این، همه‌جا شنیده و خوانده‌بودم که نگهداری از آکواریوم‌های آب شور نیاز به صرف زمان و تجربه بیشتر داشته. همچنین افراد را در مقابل قدم‌های اشتباه نسبت به یک تانک آب شیرین، سخت‌تر تنبیه خواهد کرد.

ضمنا همیشه در خصوص آکواریوم آب شور، صحبت از تجهیزاتی با تکنولوژی بالاتر بوده است. مانند: پروتئین اسکیمر، انواع نورهای خاص، برخی متریال‌های مرموز مانند لایوراک و…،  هزینه‌های بسیار بالا مثلا معادل درآمد یک هفته درماه و… شنیده‌ها همواره پر بود از کلمات مخفف عجیب. مانند: SG، MH، SPS، LPS، RO/DI که باعث می‌شد حس کنم برای درک آنها نیاز به یک کلید رمزگشا دارم . (تا صرفا بتوانم صحبت‌های فعالان این بخش را درک کنم.)

اما بعد از آن اتفاقی بامزه افتاد که موجب شد سرانجام بیشتر از 20 سال پیش، در گودال آکواریوم‌های آب شور بیافتم. نهایتا فهمیدم که ترس‌های من بی دلیل بوده است. این برای‌من زمانی که افسانه‌‎های مرتبط با نگهداری از یک آکواریوم آب شور به یک‌تجربه واقعی بی‌نظیر تبدیل‌شدند، اتفاق‌افتاد.

باورهای پوچ افسانه گونه درمورد تانک‎های آب شور

افسانه: نگهداری از تانک آب شور سخت‎تر از تانک آب شیرین است.

درمیان مهمترین افسانه‌های پیرامون سیستم‎های آب شور، سخت‌بودن نگهداری آن نسبت‌به یک تانک آب شیرین از جمله معروف‎ترین آنهاست. این باور غلط است؛ اگرچه نگهداری از یک تانک پر از انواع ریف، بخصوص انواع آکروپورا، صدف‎های Tridacna، به صورت مشخصی سخت‎تر و چالش برانگیزتر از نگهداری یک تانک آب شیرین گوپی و دم‌شمشیری است، اما نگهداری از یک تانک حرفه‌ای گیاهی می‌تواند به اندازه یک تانک دارای ریف سخت و چالشی باشد.

درهمین راستا، راه‎اندازی یک تانک آب شیرین دارای ماهی‎های حساس که نیاز به توجه ویژه دارند (مانند دیسکس‌ها.)، به مراتب سخت‌تر از نگهداری یک تانک آب شور با ماهی‎ها پرطاقت (مانند انواع دمسل و کاردینال.) خواهد بود. بنابراین هیچ جمله‎ مطلقی در خصوص سخت‌تر بودن نگهداری از آکواریوم آب شور نسبت به آکواریوم آب شیرین نمی‌تواند صحیح و کامل باشد.

افسانه: تانک‌های آب شور همواره هزینه بالایی دارند.

یکی از افسانه‌های رایج که ارزش باطل کردن را دارد، این است که داشتن یک تانک آب شور لزوما باید با خرید تجهیزات گران قیمت و دارای تکنولوژی بالا همراه باشد. درحال حاضر در اینکه که افراد زیادی وجود دارند که تانک‌های بسیار گران قیمت با انواع تجهیزات و راکتورهای مخصوص تصفیه آب، انواع ابزار اتوماتیک کنترلی و نظارتی پارامترهای آب و تزریق مکانیزه رنج گسترده‌ای از مکمل‌ها مانند کلسیم را استفاده می‌کنند، بحثی نیست. اما بسیاری از این‌تجهیزات، در عین‌حال که بسیارمفید هستند، حیاتی‌نبوده. به عبارتی بدون آنها نیز می‌توان یک‌سیستم آب شور موفق را تجربه‌کرد.

تصویر سامپ یک سیستم آب شور که می‌تواند برای کسی که تجربه‌ای از آن ندارد، هیجان‌انگیز و در عین حال ترسناک نیز باشد

در واقع، داشتن یک تانک موفق آب شور را می توان به راحتی با داشتن تنها یک پروتئین اسکیمر، نور مناسب، یک هیتر و یک پمپ جهت ایجاد چرخش آب، راه‌اندازی کرد. اینکه چه میزان علاقه داشته باشید سیستم‌تان پیچیده باشد، به شما ارتباط دارد. البته که هرچه سیستم شما ساده‌تر باشد، لازم است که به روش‌های قدیمی‌تر یعنی رسیدگی‌های دستی به منظور نگهداری از ساکنین تانک مراجعه کرد.

و اما نقاط مشترک

تغییر از آکواریوم آب شیرین به شور به معنی شروع از صفر نیست. بسیاری از تکنیک‌ها و اصولی که در تانک‌های آب شیرین به منظور موفقیت استفاده می‌شود مستقیما یا حداقل با تغییرات اندکی قابل استفاده در تانک‌های آب شور نیز می‌باشند. درادامه برخی از این نقاط مشترک را بررسی می‌کنیم.

سیکل

بله، درست است. تمام آن چیزی که درخصوص سیکل تانک آب شیرین یاد گرفته‌اید، به عنوان مثال لزوم ایجاد حجم مناسبی از باکتری‌های مفید ازت‌خوار به منظور تبدیل آمونیاک کشنده به نیتریت و سپس نیترات، دقیقا در سیستم‌های آب شور نیز برقرار است. نوع باکتری‌ها ممکن است متفاوت باشد، اما این فرآیند دقیقا مشابه بوده و به همان اندازه نیز در نگهداری موجودات سیستم آب شورتان مهم است.

تمام آن چیزی که درخصوص سیکل تانک آب شیرین یاد گرفته‌اید،  دقیقا در سیستم‌های آب شور نیز برقرار است

اگرچه، از نظر من که تجربه نگهداری هر دو سیستم آب شور و شیرین را داشته‌ام، به شدت معتقد هستم که به واسطه حضور لایوراک‌ها، سیکل کردن یک تانک آب شور به مراتب ساده‌تر از یک تانک آب شیرین است. این صخره‌ها هر آنچه که برای سیکل کردن تانک آب شور نیاز است، مانند انواع باکتری‌های ازت‌خوار هوازی، سطح بسیار گسترده برای رشد این باکتری‌ها، حتی منبع آمونیاک که ناشی از مرگ برخی از موجودات ساکن در آنها می‌باشد و… را فراهم می‌کنند.

تعویض آب

تعویض آب منظم، چه به صورت 10 درصد هفتگی باشد یا 20 درصد یک هفته درمیان، به منظور حذف ذرات معلق به عنوان یک روش موثر در نگهداری آکواریوم‌های آب شور دقیقا مشابه سیستم‌های آب شیرین عمل می‌کند. با این تفاوت که در تانک‌های آب شور، چند روز قبل از افزودن آب به تانک باید نمک را با آب مخلوط کرد. با هوادهی و گرم کردن آب در هنگام افزودن نمک یک روز قبل‌ از تعویض آب، می‌توان از تطابق پارامترها (مانند دما، میزان نمک و غیره) با آب آکواریوم پیش از افزودن آن به تانک، اطمینان حاصل کرد.

تعویض آب منظم، به منظور حذف ذرات معلق به عنوان یک روش موثر در نگهداری آکواریوم‌های آب شور دقیقا مشابه سیستم‌های آب شیرین عمل می‌کند

آب به آب و قرنطینه کردن ماهی‌ها

عمل آب به آب کردن ماهی‌های تازه خریداری شده به منظورتطابق بهتر آنها با شرایط و پارامترهای جدید، یکی دیگر از تشابهات هردو سیستم شیرین و شور است. ازطرفی به منظور جلوگیری از ظهور بیماری‎ها، تمام موجودات زنده جدید خریداری شده قبل از اضافه شدن به آکواریوم باید در یک تانک مجزا قرنطینه شده و زیر نظر گرفته شوند تا از سلامت آنها و یا انجام درمان مناسب درصورت مریض بودنشان، اطمینان حاصل شود. توصیه من قرنطینه حداقل چهار هفته است که زمان کافی برای بروز علایم هرگونه بیماری خواهد بود. در صورت وجود بیماری، بعد از انجام درمان مناسب و پایان یافتن علایم آن، لازم است که قرنطینه چهار هفته دیگر ادامه یابد.

تمام علاقه‌مندان آکواریوم‌های آب شیرین، از اهمیت آب به آب و قرنطینه‌کردن ماهی‌های تازه‌وارد قبل‌از ورود آنها به تانک‌اصلی آگاه‌هستند

جمعیت و تغذیه مناسب ساکنین

مخاطرات اضافه کردن بیش از اندازه موجودات تانک یا تغذیه بسیار زیاد آنها در تانک آب شور و شیرین مشابه است. در چنین شرایطی بار بیولوژیکی بیش از اندازه یا سطح بالای مواد زائد محلول در آب ناشی ازتجزیه غذاها، همگی می‌توانند موجب تسریع تکمیل شدن ظرفیت سیستم فیلتراسیون بیولوژیکی و درنهایت افزایش سطح آمونیاک کشنده در آکواریوم گردند.

تست منظم پارامترهای آب

تست کردن منظم پارامترهای مهم آب مانند پی‌اچ، نیترات، نیتریت و آمونیاک برای هر دو آکواریوم آب شور و شیرین حیاتی است. تست کردن منظم پارامترهای آب جهت اطمینان از اینکه آنها در گستره مناسب خود قرار گرفته‌اند به علاقه‌مندان اجازه می‌دهد تا هرگونه تغییرات خارج از محدوده را سریعتر دریافته و قبل از به خطر افتادن سلامتی و جان موجودات زنده موجود در آکواریوم، به فکر چاره باشند.

تست کردن منظم پارامترهای آب در هر دو سیستم شیرین و شور اهمیت ویژه‌ای دارد.

نگرانی‎های مربوط به سازگاری موجودات

خشونت

خشونت ناشی از قلمروطلبی موجودات نیز یکی مشترکات دو دنیای آب شور و شیرین است. علاقه‌مندان به تانک‌های آب شیرین که مرتبا در حال جستجو در خصوص رفتار و خلقیات گونه‌های مختلف به منظور استفاده از اطلاعات دریافتی و تصمیم‌گیری درباره چگونگی نگهداری آنها در کنار یکدیگر هستند. لازم است برای موفقیت و دوری از خشونت و کاهش قلمروطلبی موجودات آکواریوم، رویه مشابه‎ای را در تانک‌های آب شوردنبال کنند.

نگهداری گروهی

با این حال اگر تاکنون نتوانستم به این موضوع اشاره کنم که ممکن است با مواردی از ناسازگاری که قبلا با آن مواجه نشده‌ایم اشاره کنم، جای تاسف دارد. برای مثال: ممکن است جالب باشد بدانید در گونه‌های آب‌شور، در بیشتر مواقع نگهداری از ماهی‌های هم‌نوع با مشکل همراه‌خواهدبود.

در نگهداری گروهی ماهی‌ها در آکواریوم‌های آب شور نیاز به دقت بیشتری وجود دارد.

شاید علاقه مند به مطالعه: مقاله ماهی هتی مناسب تانک های نانو باشید

اگرچه قطعا موارد استثنای قابل توجهی نیز وجود دارد. مانند کرومیس‌ها، نگهداری بیش از یک عدد از بسیار از گونه‎ها در این تجارت، به مفهوم درگیری دایمی خواهد بود. این درحالیست که برای علاقه‌مندان تانک‌های آب شیرین نگهداری از تتراها و بارب‌ها به صورت گروهی به یک عادت تبدیل شده. طبیعتا ترک آن ممکن است زمانبر باشد.

مرجان‌ها

آکواریوم‌داران‌مبتدی در سیستم‌های آب‌شور که برای نگهداری از ریف‌ها تلاش‌می‌کنند، با موارد جدیدی از سازگاری مواجه‌خواهندشد. علاوه بر اطمینان از سازگاری ماهی‌ها در آکواریوم، لازم است که…

1. از همزیستی ماهی‌ها با مرجان‎ها (اینکه آنها را گاز نگیرند یا حتی نخورند)،
2. سازگاری مرجان‌ها با یکدیگر و سایر بی‌مهرگان ساکن در آکواریوم،

مطمئن شوند.

نکته آخری که اشاره شد، یعنی همزیستی مرجان‌ها شاید یکی از مشکل‌ترین مواردی باشد که افراد تازه‌کار با آن مواجه هستند زیرا نوع پرخاشگری مرجان‌ها اساسا متفاوت از خشونتی است که ماهی‌ها نسبت به یکدیگر می‌ورزند.

مرجان‌ها ممکن است نتوانند یکدیگر را گاز بگیرند یا همدیگر را مانند ماهی‌ها تعقیب کنند. اما می‌توانند از انواع دسیسه‌های دزدکی برای دفاع یا حمله استفاده کنند. وابسته به نوع گونه، آنها می‌توانند…

• با تولید و ترشح انواع مواد شیمیایی به داخل آب باعث مرگ یا محدود شدن رشد سایر مرجان‌ها شوند،
• با استفاده ازشاخک‌های بلند یکدیگر را نیش بزنند،
• با بیرون انداختن رشته‌های روده‌ای خود سایرین را هضم کنند،
• یا با رشد سریع‌تر یا قرارگرفتن بر روی یکدیگر فضای بیشتری را تصاحب کنند.

تمام این‌ها به معنی آن‌است که درهنگام انتخاب گونه‌های مختلف برای آکواریوم، لازم‌است تحقیقات و مطالعات وسیعی انجام گیرد. حتی در خصوص محل قرارگیری آنها در تانک دقت مورد نیاز صورت گیرد.

نوع پرخاشگری مرجان‌ها اساسا متفاوت از خشونتی است که ماهی‌ها نسبت به یکدیگر می‌ورزند

پایان بخش اول

نوشته: Jeff Kurtz

ترجمه و تدوین: وحید پازوکی

لطفا به حق کپی رایت نسیم یاس و نویسنده احترام بگذارید